درمان بیوفیدبک: ارتباط ذهن و بدن برای درمان سردرد

 

درمان بیوفیدبک: ارتباط ذهن و بدن برای درمان سردرد

بیوفیدیک یک درمان غیردارویی است که از لحاظ علمی تایید شده می­باشد، بیماران ما هرروزه برای کنترل علائم سردرد و کاهش تعداد سردردها از بیوفیدبک استفاده می­کنند. توانایی برای تغییر بهنگام وبجای یک سری  پاسخ­های  جسمی و کاهش یا حتی حذف سردرد یک مهارت اکتسابی است.

بیوفیدبک یک روش درمانی مهم برای کودکان یا هر بیماری است که برای کنترل سردرد به دنبال راهی مادام العمر به غیر از مصرف داروها است.

بیوفیدبک به شما می­آموزند که چگونه عملکردهای بدنی خود مانند ضربان قلب، فشارخون و تنش عضلانی را که به نظر میرسد خارج از کنترل هستند را  تحت کنترل داشته باشید. پژوهش­های در ده­های اخیر اثبات کرده­اند که، با تمرین روزانه، بیماران می­توانند این کنترل اختیاری را بیاموزند و از آن به طور تأثیرگذاری استفاده کنند. در یک تحقیق گذشته نگرکه در مدت 5 سال  انجام دادیم کاهش معنادار در شدت، مدت و تعداد سردردها را در85 % از بزرگسال و 90% از کودکانی که تکنیک­های بیوفیدبک برق نگار ماهیچه (EMG) و بیوفیدبک دمایی را آموخته بودند، دیده شد.

کلینیک ما یک آزمایشگاه اختصاصی بیوفیدبک است و متخصصان بالینی آموزش دیده­ی دارد که شما را قدم به قدم در این روند درمانی همراهی خواهند کرد. به روزترین تکنولوژی برای نمایش دمای بدن و برق نگار ماهیچه­ی (EMG)بکار گرفته شده که باعث می­شود شما درست در همان لحظه از روند و چگونگی کنترل اتوماتیک پاسخ­هایتان مطلع شوید.

تاریخچه ­ی بیوفیدبک

مطالعاتی که در اواخر دهه­ی 1960 توسط توسط دکتر نل میلر[1] از دانشگاه راکفلر(Rockefeller University) انجام گرفت نشان داد که حیوانات آزمایشگاهی را می­توان با دادن پاداش به پاسخ­های فیزیولوژیک مطلوب، برای افزایش یا کاهش ضربان قلبشان آموزش داد . در یک آزمایش دیگر، به 6 موش آزمایشگاهی آموزش داده شد که تنها درگوش راست خود ایجاد سرخی کنند و به 6 موش دیگر آموزش دادند که فقط گوش چپ خود را سرخ کنند. مجموع آزمایش­های میلر توانسته بود این موضوع را به اثبات برساند که حیوانات می­توانند اتساع (گشاد کردن) رگ­های خونی خاصی را بیاموزند، در حالی که این اعضا بوسیله سمپاتیک یا عصب غیرارادی کنترل می­شوند.

در همین زمان، دانشمندانی  دیگر بروی آزمودنی­های انسانی کار می­کرد­ند و به بازخورد در حیطه­ی پاسخ­های فیزیولوژیک غیر ارادی که بطور معمول فرد ازآنها بی اطلاع است پرداختند  و اینگونه بود که آزمودنی­ها یاد گرفته بودند که چنین فرآیندهای خودکار و غیر ارادیی  مانند ضربان قلب یا دمایی دست خود راکنترل و یا تعدیل کنند. در طی 35 سال گذشته، پژوهش­های بعدی نشان داده است که بیوفیدبک یک ابزار درمانی معتبر برای مداوای بسیاری از اختلال­ها مانند سر درد، فشار خون، بیماری رینود[2]، اسپاسم ماهیچه، اضطراب مزمن، بدکارکردی عصب ماهیچه، صرع، بیخوابی، آسم و تعدادی دیگر  از امراض می­باشد.

کشف اینکه بیوفیدبک برای درمان سردرد مناسب است به صورت اتفاقی بوده است. یک تیم تحقیقاتی تحت نظر دکتر المر گرین[3] در آزمایشگاه سایکوفیزیولوژیکال بیوفیدبک را به عنوان یک روش احتمالی برای درمان  بیماری­های خاص جسمی و روانی مورد بررسی قرار دادند. یک گروه 33 نفره از زنان آموزش دیدند که با اختیار خودشان جریان خون را به سمت دست­هایشان  هدایت کنند. یکی از این شرکت­کنندگان بیماری میگرن داشت. در طی یکی جلسات او به این نکته پی برد که سر دردش کاملاً از بین رفته است. دکتر گرین مشاهده کرد که این موضوع زمانی اتفاق می­افتد که آن زن دست­هایش گرمتر می­شود، یعنی وقتی که خونی بیشتری در دستانش جریان داشت.

بعد ازآن، آزمایش در مورد بیماران میگرن دیگری تکرار شد، و نتایج مشابهی بدست آمد. تفسیری برای این پدیده در مقالات نبود، دکتر گرین  اندیشید که فرآیند افزایش جریان خون در دست­ها، خون را از سر دور نگه می­دارد. در حقیقت، او مشاهده کرد که سرد بودن دست­ها در افراد مبتلا به میگرن رایج است. در طی سردردهای میگرنی رگ­های خونی به شکل دردآوری متورم می­شوند، دکتر به این نتیجه رسید که منحرف کردن جریان خون به این روش عملاً آماس و بنابرین درد را کاهش می­دهد.

پس از آن یک بررسی مقدماتی توسط دکتر جوزف سارجینت[4]، مسئول بخش طب داخلی ترتیب داده شد که آزمودنی­های آن تنها بیماران مبتلا به سردرد بودند. بعد از آموزش یک ماهه در مورد بیوفیدبک با تجهیزات الکترونیک، 75 درصد از آزمودنی­ها توانسته بودند دمای دستشان را بالا ببرند، حتی بدون هیچ امکاناتی. ثابت شد که این تکنیک در کاهش یا حتی حذف سردرد در مورد عده­ی زیادی از شرکت کنندگان موفق است.

در دانشگاه کلورادو، چند متخصص بدنبال این بودند که ثابت کنند آیا این رویکرد برای تنش عضلانی و درد ناشی از آن مفید خواهد بود. برق نگار ماهیچه (EMG) برای نمایش تنش عضلانی برای انواع خاصی از ماهیچه­ها بکارگرفته شد. بلافاصله درباره­ی تغییرات در تنش ماهیچه به شرکت کنندگان فیدبک (بازخورد) داده شد. سپس از شرکت کنندگان خواسته شد مجدداً به همان نحوی رفتار کنند که در آن دستگاه کاهش در تنش ماهیچه را نشان می­داد.

بعد از یک دوره­ ی کوتاه آموزشی شرکت کنندگان آموختند به سرعت تنش ماهیچه خود را پایین بیاورند و سرانجام این کار را بدون استفاده از فیدبک و دستگاه انجام میدادند؛ درنهایت آنها توانستند درد را کاهش و حتی حذف کنند. تحقیقات بعدی نشان دادند که استفاده از بیوفیدبک برق نگار ماهیچه (EMG) همچنین در درمان سردرد میگرنی مفید است. جدیداً، پروتکل درمان برای هرنوع سردرد ترکیبی از هر دو روش بیوفیدبک می­باشد.

با توجه به اینکه بیوفیدبک یک روند روان فیزیولوژیکی مهم و ضروری است، می­توان انتظار داشت بیماران بعد از چندین جلسه درمانی تغییرات معناداری در نشانه­ ها نشان دهند. این تغییرات  می تواند احساس فوق­العاده جسمی و روحی خوبی برای فرد ایجاد کنند. بیوفیدبک به بیمار اجازه می­دهد که نقش فعال و جدایی ناپذیر در حفظ سلامت خود ایفا کند. آموزش بیوفیدبک در کاهش شدت، مدت و فراوانی سردردها موفقیت آمیز است. ارزیابی های در فواصل مناسب توسط پزشک انجام می­گیرد و هر زمان که لازم باشد دارو تجویز می­شود.

 

---

[1] Neal Miller

[2] Raynaud’s disease

[3] Elmer Green

[4] Joseph Sargeant

 

تهیه و تنظیم :  اکرم جمشیدفر (روانشناس)

دپارتمان تحقیقات مرکز نوروفیدبک و بیوفیدبک آلومینا

 

 

خدمات درمان انواع سردرد و میگرن با روش بیوفیدبک بصورت اختصاصی

 

زیر نظر متخصصین مغز و اعصاب

 

در مرکز بیوفیدبک و نوروفیدبک آلومینا انجام می شود