رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال- کم توجه در مدرسه

 

رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال- کم توجه در مدرسه

مداخلات رفتاری برای بهبود علائم  عملکردی کودکان بیش فعال- کم توجه، زمانی بیشترین اثربخشی را خواهند داشت که به شکل همه جانبه به کار گرفته شوند. مداخلات رفتاری موثر معمولا شامل اجرای روش های اصلاح رفتاری در خانه، اموزش رفتاری والدین، آموزش روش های تغییر رفتار برای معلمان، اجرای رو ش های رفتاری در مدرسه و آموزش کودکان می باشد.

در بخش آموزش رفتاری در مدرسه، معلمان می آموزند که چگونه با اجرای روش های اختصاصی آموزشی برای کودکان بیش فعال- کم توجه، عملکرد رفتاری، روابط اجتماعی و وضعیت درسی این کودکان را در مدرسه افزایش دهند. قاعدتا معلمین مدرسه نمی توانند شیوه ی آموزشی خود را در کلاس درس کاملا تغییر دهند، اما برنامه های آموزش رفتاری به این معلم ها می آموزد که چگونه با اطلاعاتی که در مورد کودکان بیش فعال- کم توجه دارند، شرایط آموزشی را به گونه ای طراحی کنند که امکان یادگیری برای این کودکان افزایش یابد. در این زمینه کتاب ها و نوارهای آموزشی بسیاری وجود دارد که شیوه های مناسب مدیریت و برنامه ریزی کلاسی را به معلمین آموزش می دهند. در ارتباط با میزان اثربخشی برنامه های اموزش رفتاری، رابطه ی متقابل معلمین و والدین نقش تعیین کننده ای دارد.

شیوه های اصلاح رفتاری برای نوجوانان بیش فعال- کم توجه در مدرسه و کلاس درس، با روش هایی که در مورد کودکان موثر است متفاوت هستند. نوجوانان نیازی بیشتری به افزایش انگیزه ی تحصیلی، افزایش مسئولیت پذیری تحصیلی و پیروی از قوانین و مقررات مدرسه دارند. تعامل والدین و معلمان مدرسه در بهبود وضعیت رفتاری نوجوانان بیش فعال – کم توجه همانند کودکان دوران ابتدایی اهمیت بسیار زیادی دارد.

 

انیس جهانبازی( کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، مشاور و درمانگر)

دپارتمان تحقیقات مرکز نوروفیدبک و بیوفیدبک آلومینا

انتشار مقاله در اینترنت یا در مجلات با درج منبع مقاله (با درج لینک فعال به سایت مرکز آلومینا) منعی ندارد و در غیر اینصورت پیگرد قانونی دارد.

خواننده گرامی : برای تهیه هر یک از این مقالات جهت ارتقا سلامتی شما هم میهنان عزیز ، زمان و انرژی و هزینه بسیار زیادی صرف می شود، پس در حق ما لطف نموده و کپی رایت را رعایت کنید و به ما در ادامه فعالیتمان امید و انگیزه بدهید . با سپاس از خوانندگان محترم و با امید به روزهای بهتر

 

 

 

 

 

 

جدیدترین و مطمئن ترین روش درمان

 

اختلال بیش فعالی کم توجهی کودکان و بزرگسالان

 

در مغز تمام ما انسان ها، هزاران فرایند و فعالیت خودکار و غیر ارادی در حال اتفاق افتادن است. فرایندهای ناهشیار بی شماری که کاملا از حوزه ی آگاهی و اختیار ما به دورهستند.

هر لحظه در مغز هریک از ما، امواج مغزی خاص و فرایندهای فیزیولوژیک بی شماری در جریان است بدون آنکه ما آگاهی وشناختی نسبت به نحوه ی عملکرد آن ها داشته باشیم. فرایندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دائما و بدون دخالت آگاهانه ی ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر گذارند.

هیچ یک از ما انسان ها در شرایط طبیعی و نرمال نمی توانیم در مورد نحوه ی عملکرد هر یک از این واکنش های فیزیولوژیک غیرارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. به خودتان نگاه کنید! آیا می دانید در حال حاضر امواج مغزی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟

طبیعتا در شرایط طبیعی و بدون استفاده از ابزارهای خاص نمی توانید نسبت به هیچ کدام از واکنش های فیزیولوژیک بدن خود آگاهی دقیقی داشته باشید.

علاوه براین وجود هرگونه ناهنجاری و اشکال در روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و فرایندهای زیست شناختی در بدن انسان، می تواند منجر به بروز علائم بیمارگونه شود. به عبارت دیگر به هم خوردن روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و واکنش های زیست شناختی می تواند به عنوان علامت و نشانه ای از وجود یک وضعیت بیمارگونه ی جسمانی یا روانی مورد توجه قرار بگیرد.

نوروفیدبک، برای مغز انسان مانند یک آینه عمل می کند. ما هر روز با نگاه کردن به آینه متوجه نقائص و اشکالات موجود در ظاهر خودمان می شویم.

در واقع آینه ما را نسبت به وضعیت ظاهری مان و عیب و نقص های احتمالی موجود در آن آگاه می کند. این آگاهی و شناخت به ما کمک می کند تا در جهت رفع نقص های موجود در وضعیت ظاهری خود اقدام کنیم. نوروفیدبک دقیقا برای امواغ مغزی و عملکردهای فیزیولوژیک مغز ما به عنوان یک آینه ی پیشرفته عمل می کند. نوروفیدبک با استفاده از ابزارهای الکترونیک پیشرفته و کامپیوتر به ما کمک می کند تا از آن چه در مغز ما در حال رخ دادن است آگاه شویم.

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک نهفته درمغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه ی نمایشگر به تصویر می کشد.

نوروفیدبک به انسان کم می کند تا از وضعیت امواج مغزی خود، از نحوه ی عملکرد واکنش های زیست شناختی غیرارادی مغز خود در لحظه، آگاهی و شناخت دقیق و فوری کسب کند. این افزایش آگاهی و شناخت به فرد کمک می کند تا بتواند در جهت رفع اشکالات و ناهنجاری های موجود در امواج مغزی خود اقدام کند. افزایش آگاهی نسبت به وضعیت امواج مغزی باعث می شود فرد بتواند کنترل بیشتری بر این امواج داشته باشد.

نورووفیدبک روشی است برای اینکه یاد بگیریم چگونه امواج مغزی و فعالیت هایی که در مغز ما به طور طبیعی و خودکار انجام می شود را کنترل کنیم. در حقیقت با نوروفیدبک می آموزیم به طور ارادی امواج مغزی خود را با استفاده از بازخوردی که از دستگاه دریافت می کنیم تغییر بدهیم. نوروفیدبک ابزاری است برای کنترل، تغییر و اصلاح امواج مغزی در جهت رسیدن به کاهش علائم بیماری و افزایش سطح سلامت جسمانی و روانی.

امروزه نوروفیدبک به عنوان یکی از مؤثرترین روشهای درمانی و جایگزین دارو های شیمیایی در کودکان دچار بیش فعالی یا همان ADHD شناخته شده است. هدف از درمان بوسیله این روش این است که به کودک بیاموزیم چطور می تواند رفتارهای مغزش را تغییر دهدو در نهایت عملکردهای مربوط به بیش فعالی را از بین ببرد.

 

این به این معنی است که کودک شما می تواند به مغز خود بیاموزد که بیش فعال نباشد!

بیوفیدبک مانند آینه ای است که عملکرد مغزمان را که به طور عادی ما از آن آگاه نیستیم ، به نمایش در می آورد و به ما می آموزد تا اطلاعاتی راجع به وضعیت بیولوژیک مغز خود بدست بیاوریم و از این اطلاعات جهت کنترل ارادی فعالیت های مغزمان استفاده کنیم.

نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که می تواند جهت آموزش کودکان دچارADHD جهت تغییر رفتارشان استفاده شود. به این صورت که دستگاه اطلاعات الکتریکی مغز کودک و امواج مغزی او را ثبت می کند و با ثبت امواج و تقویت امواج مثبت و مفید، نوروفیدبک انجام می شود و کودک می آمزد که چطور می تواند بیشتر توجه و تمرکز داشته باشد.

حال این امواج مغزی که در نوروفیدبک روی آنها کار می شود، چه هستند و چگونه کار می کنند؟

هر فرد نرمال 4 دسته موج مغزی دارد که عبارتند از:

موج آلفا در زمان آرامش و relaxation فعالیت بسزایی دارد.

موج بتا سریع ترین موج مغزی است و در مواقع توجه و تمرکز فعالیت زیادی دارد. موجی به نام SMR نیز وجود دارد که زیرمجموعه ای از موج بتا است و زمانی که فرد برای انجام یک فعالیت کاملاً فوکوس کرده فعال است.

موج تتا در زمانی که فرد در حال به خواب رفتن است و یا افکار پوچ و بی هدفی دارد فعال است .

موج دلتا کندترین موج مغز است و در هنگام خواب عمیق فعال ترین موج است.

وقتی یک کودک نرمال تلاش می کند مطلبی بخواند یا روی موضوعی تمرکز کند، امواج بتا در مغزش افزایش می یابد، اما در کودکان بیش فعال، این اتفاق نمی افتد و به جای افزایش موج بتا، موج تتا در مغزشان افزایش می یابد (موج افکار پوچ) ، و این به این معنی است که این کودکان نمی توانند به اندازه کودکان دیگر تمرکز کنند.

 

آیا نوروفیدبک به راستی روش مؤثری است؟

وقتی کودک بیش فعال نیاز به توجه دارد، به جای افزایش موج بتا در مغزش، موج تتای او بالا می رود و در دستگاه EEG بالا بودن موج تتا نسبت به بتای او ثبت می شود. در جلسات نوروفیدبک درمانی، به کودک می آموزیم که چگونه موج بتای خود را بالا بیاورد. معمولاً بعد از 30 جلسه درمان، کودک کاملاً می آموزد که چطور امواج مغز خود را کنترل کند . علاوه بر بهبود توجه و تمرکز در کودکان، علائم دیگر بیش فعالی نیز در کودک کمرنگ می شوند. این بهبودی، قابل مقایسه با زمانی است که کودک در حال مصرف روزانه 4 قرص ریتالین است.

در کودک تحت درمان با دارو، با پایان نیمه عمر دارو در بدن، علائم برمی گردد اما زمانی که کودک می آموزد که چطور امواج مغز خود را کنترل کند، علائم خاموش می شوند و این بهبودی دائمی است ، و بدان معنی است که وقتی جلسات درمانی کامل شد، کودک شما فردی نرمال خواهد بود و این نکته وجه تفاوت نوروفیدبک با سایر روش های درمانی است.

 

آیا این روش علمی است؟ روش نوروفیدبک از حدود 4 سال پیش توسط اداره غذا و داروی آمریکا ( معتبرترین سازمان جهانی پزشکی) جهت درمان بیش فعالی ،کم توجهی مورد تایید قرار گرفته است.

مقاله نوروفیدبک در درمان کودکان بیش فعال و مقایسه آن با درمان دارویی (ریتالین) :

http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/5791387V1107.pdf

طبق گزارش سال 2012 آکادمی پزشکان متخصص بیماریهای روانپزشکی اطفال آمریکا نوروفیدبک و بیوفیدبک در راس درمانهای موثر در کودکان بیش فعال و کم توجه قرار دارد.

آیا نوروفیدبک محدودیت و عوارضی نیز دارد؟

 

در مورد عوارض احتمالی جانبی این روش در 30 سال گذشته مطالعات بسیاری انجام شده و خوشبختانه هیچگونه عارضه جانبی برای این روش درمانی ذکر نشده است، این در حالی است که درمورد داروهای شیمیایی مثل ریتالین لیست بلند بالایی از عوارض گزارش شده است(برای مشاهده عوارض ریتالین اینجا کلیک کنید)

 

آیا در آمریکا و سایر کشورهای پیشرفته از نوروفیدبک در درمان کودکان بیش فعال کم توجه استفاده می شود؟

در آمریکا بیش از 1000 مرکز نوروفیدبک وجود دارد که این رقم در 5 سال گذشته از کمتر از 100 مرکز به این تعداد رسیده که این موضوع خود حاکی از میزان اهمیت و محبوبیت این روش درمانی در کشورهای پیشرفته می باشد .

 

متاسفانه تنها مشکل این روش این است که نوروفیدبک و بیوفیدبک به دلیل هزینه نسبتا زیاد نسبت به دارو درمانی حتی در کشورهای پیشرفته ، فقط توسط قشر مرفه جامعه استفاده می شود، و عملا بخش زیادی از جامعه به دلیل مشکلات مالی از این درمان محرومند و خانواده ها مجبورندسالها مصرف داروهای شیمیایی را برای کودکان بیش فعال خود تحمل کنند! و با وجود اگاهی از عوارض این داروها چاره ای جز پذیرش نداشته باشند!

لذا ما در مرکز نوروفیدبک آلومینا سعی کردیم با کم کردن هزینه نوروفیدبک (تا 10 برابر کمتر از هزینه متعارف در دنیا و چندین برابر کمتر از هزینه متعارف در ایران) ،امکان استفاده از آن را برای کلیه اقشار فراهم نمائیم.

نکته ای که باید به آن توجه شود این است که برای ادامه جلسات نوروفیدبک، کودک باید انگیزه داشته باشد و اگر کودک در سن مناسبی نباشد، خسته می شود و انگیزه ادامه درمان را نخواهد داشت. اگر سن کودک خیلی پایین باشد، نمی تواند همکاری مناسبی داشته باشد و در سنین بالا نیز مغز دیگر توانایی یادگیری و تغییر را تا حدودی از دست می دهد لذا بهترین سن توصیه شده برای این درمان حداقل سن 4 سال و حداکثر سن 45 سال می باشد.

 

در مرکز نوروفیدبک آلومینا خدمات درمانی بوسیله روش نوروفیدبک در کودکان بیش فعال انجام می شود و شما می توانید با پر کردن فرم تشکیل پرونده و سپس انجام جلسات درمانی، از این درمان جهت بهبود بیش فعالی کودکتان بهره ببرید.

 

کلمات کلیدی: اختلال بیش فعالی – کم توجهی ،کودکان مبتلا به بیش فعالی،کودکان کم توجه،روش های کمک به کودکان بیش فعال و کم توجه،والدین چگونه می توانند به کودک بیش فعال – کم توجه خود کمک کنند،درمان بیش فعالی،درمان کم توجهی در کودکان،درمان بدون دارو،درمان بیش فعالی – کم توجهی بدون عوارض جانبی،نوروفیدبک،درمان بیش فعالی با نوروفیدبک.